Selasa, 29 Maret 2016

UGA PRABU SILIWANGI



UGA/WANGSIT PRABU SILIWANGI
Saur Prabu Siliwangi ka balad Pajajaran anu milu mundur dina sateuacana ngahiang : “Lalakon urang ngan nepi ka poé ieu, najan dia kabéhan ka ngaing pada satia! Tapi ngaing henteu meunang mawa dia pipilueun, ngilu hirup jadi balangsak, ngilu rudin bari lapar. Dia mudu marilih, pikeun hirup ka hareupna, supaya engké jagana, jembar senang sugih mukti, bisa ngadegkeun deui Pajajaran! Lain Pajajaran nu kiwari, tapi Pajajaran anu anyar, nu ngadegna digeuingkeun ku obah jaman! Pilih! ngaing moal ngahalang-halang. Sabab pikeun ngaing, hanteu pantes jadi Raja, anu somah sakabéhna, lapar baé jeung balangsak.”
Daréngékeun! Nu dék tetep ngilu jeung ngaing, geura misah ka beulah kidul! Anu hayang balik deui ka dayeuh nu ditinggalkeun, geura misah ka beulah kalér! Anu dék kumawula ka nu keur jaya, geura misah ka beulah wétan! Anu moal milu ka saha-saha, geura misah ka beulah kulon!
Daréngékeun! Dia nu di beulah wétan, masing nyaraho: Kajayaan milu jeung dia! Nya turunan dia nu engkéna bakal maréntah ka dulur jeung ka batur. Tapi masing nyaraho, arinyana bakal kamalinaan. Engkéna bakal aya babalesna. Jig geura narindak!
Dia nu di beulah kulon! Papay ku dia lacak Ki Santang! Sabab engkéna, turunan dia jadi panggeuing ka dulur jeung ka batur. Ka batur urut salembur, ka dulur anu nyorang saayunan ka sakabéh nu rancagé di haténa. Engké jaga, mun tengah peuting, ti gunung Halimun kadéngé sora tutunggulan, tah éta tandana; saturunan dia disambat ku nu dék kawin di Lebak Cawéné. Ulah sina talangké, sabab talaga bakal bedah! Jig geura narindak! Tapi ulah ngalieuk ka tukang!
Dia nu marisah ka beulah kalér, daréngékeun! Dayeuh ku dia moal kasampak. Nu ka sampak ngan ukur tegal baladaheun. Turunan dia, lolobana bakal jadi somah. Mun aya nu jadi pangkat, tapi moal boga kakawasaan. Arinyana engké jaga, bakal ka seundeuhan batur. Loba batur ti nu anggang, tapi batur anu nyusahkeun. Sing waspada!
Sakabéh turunan dia ku ngaing bakal dilanglang. Tapi, ngan di waktu anu perelu. Ngaing bakal datang deui, nulungan nu barutuh, mantuan anu sarusah, tapi ngan nu hadé laku-lampahna. Mun ngaing datang moal kadeuleu; mun ngaing nyarita moal kadéngé. Mémang ngaing bakal datang. Tapi ngan ka nu rancagé haténa, ka nu weruh di semu anu saéstu, anu ngarti kana wangi anu sajati jeung nu surti lantip pikirna, nu hadé laku lampahna. Mun ngaing datang; teu ngarupa teu nyawara, tapi méré céré ku wawangi. Ti mimiti poé ieu, Pajajaran leungit ti alam hirup. Leungit dayeuhna, leungit nagarana. Pajajaran moal ninggalkeun tapak, jaba ti ngaran pikeun nu mapay. Sabab bukti anu kari, bakal réa nu malungkir! Tapi engké jaga bakal aya nu nyoba-nyoba, supaya anu laleungit kapanggih deui. Nya bisa, ngan mapayna kudu maké amparan. Tapi anu marapayna loba nu arieu-aing pang pinterna. Mudu arédan heula.
Engké bakal réa nu kapanggih, sabagian-sabagian. Sabab kaburu dilarang ku nu disebut Raja Panyelang! Aya nu wani ngoréhan terus terus, teu ngahiding ka panglarang; ngoréhan bari ngalawan, ngalawan sabari seuri. Nyaéta budak angon; imahna di birit leuwi, pantona batu satangtungeun, kahieuman ku handeuleum, karimbunan ku hanjuang. Ari ngangonna? Lain kebo lain embé, lain méong lain banténg, tapi kalakay jeung tutunggul. Inyana jongjon ngorehan, ngumpulkeun anu kapanggih. Sabagian disumputkeun, sabab acan wayah ngalalakonkeun. Engke mun geus wayah jeung mangsana, baris loba nu kabuka jeung raréang ménta dilalakonkeun. Tapi, mudu ngalaman loba lalakon, anggeus nyorang: undur jaman datang jaman, saban jaman mawa lalakon. Lilana saban jaman, sarua jeung waktuna nyukma, ngusumah jeung nitis, laju nitis dipinda sukma.
Daréngékeun! Nu kiwari ngamusuhan urang, jaradi rajana ngan bakal nepi mangsa: tanah bugel sisi Cibantaeun dijieun kandang kebo dongkol. Tah di dinya, sanagara bakal jadi sampalan, sampalan kebo barulé, nu diangon ku jalma jangkung nu tutunjuk di alun-alun. Ti harita, raja-raja dibelenggu. Kebo bulé nyekel bubuntut, turunan urang narik waluku, ngan narikna henteu karasa, sabab murah jaman seubeuh hakan.
Ti dinya, waluku ditumpakan kunyuk; laju turunan urang aya nu lilir, tapi lilirna cara nu kara hudang tina ngimpi. Ti nu laleungit, tambah loba nu manggihna. Tapi loba nu pahili, aya kabawa nu lain mudu diala! Turunan urang loba nu hanteu engeuh, yén jaman ganti lalakon ! Ti dinya gehger sanagara. Panto nutup di buburak ku nu ngaranteur pamuka jalan; tapi jalan nu pasingsal!
Nu tutunjuk nyumput jauh; alun-alun jadi suwung, kebo bulé kalalabur; laju sampalan nu diranjah monyét! Turunan urang ngareunah seuri, tapi seuri teu anggeus, sabab kaburu: warung béak ku monyét, sawah béak ku monyét, leuit béak ku monyét, kebon béak ku monyét, sawah béak ku monyét, cawéné rareuneuh ku monyét. Sagala-gala diranjah ku monyét. Turunan urang sieun ku nu niru-niru monyét. Panarat dicekel ku monyet bari diuk dina bubuntut. Walukuna ditarik ku turunan urang keneh. Loba nu paraeh kalaparan. ti dinya, turunan urang ngarep-ngarep pelak jagong, sabari nyanyahoanan maresék caturangga. Hanteu arengeuh, yén jaman geus ganti deui lalakon.
Laju hawar-hawar, ti tungtung sagara kalér ngaguruh ngagulugur, galudra megarkeun endog. Génjlong saamparan jagat! Ari di urang ? Ramé ku nu mangpring. Pangpring sabuluh-buluh gading. Monyét ngumpul ting rumpuyuk. Laju ngamuk turunan urang; ngamukna teu jeung aturan. loba nu paraéh teu boga dosa. Puguh musuh, dijieun batur; puguh batur disebut musuh. Ngadak-ngadak loba nu pangkat nu maréntah cara nu édan, nu bingung tambah baringung; barudak satepak jaradi bapa. nu ngaramuk tambah rosa; ngamukna teu ngilik bulu. Nu barodas dibuburak, nu harideung disieuh-sieuh. Mani sahéng buana urang, sabab nu ngaramuk, henteu beda tina tawon, dipaléngpéng keuna sayangna. Sanusa dijieun jagal. Tapi, kaburu aya nu nyapih; nu nyapihna urang sabrang.
Laju ngadeg deui raja, asalna jalma biasa. Tapi mémang titisan raja. Titisan raja baheula jeung biangna hiji putri pulo Dewata. da puguh titisan raja; raja anyar hésé apes ku rogahala! Ti harita, ganti deui jaman. Ganti jaman ganti lakon! Iraha? Hanteu lila, anggeus témbong bulan ti beurang, disusul kaliwatan ku béntang caang ngagenclang. Di urut nagara urang, ngadeg deui karajaan. Karajaan di jeroeun karajaan jeung rajana lain teureuh Pajajaran.
Laju aya deui raja, tapi raja, raja buta nu ngadegkeun lawang teu beunang dibuka, nangtungkeun panto teu beunang ditutup; nyieun pancuran di tengah jalan, miara heulang dina caringin, da raja buta! Lain buta duruwiksa, tapi buta henteu neuleu, buaya eujeung ajag, ucing garong eujeung monyét ngarowotan somah nu susah. Sakalina aya nu wani ngageuing; nu diporog mah lain satona, tapi jelema anu ngélingan. Mingkin hareup mingkin hareup, loba buta nu baruta, naritah deui nyembah berhala. Laju bubuntut salah nu ngatur, panarat pabeulit dina cacadan; da nu ngawalukuna lain jalma tukang tani. Nya karuhan: taraté hépé sawaréh, kembang kapas hapa buahna; buah paré loba nu teu asup kana aseupan……………………….. Da bonganan, nu ngebonna tukang barohong; nu tanina ngan wungkul jangji; nu palinter loba teuing, ngan pinterna kabalinger.
Ti dinya datang budak janggotan. Datangna sajamang hideung bari nyorén kanéron butut, ngageuingkeun nu keur sasar, ngélingan nu keur paroho. Tapi henteu diwararo! Da pinterna kabalinger, hayang meunang sorangan. Arinyana teu areungeuh, langit anggeus semu beureum, haseup ngebul tina pirunan. Boro-boro dék ngawaro, malah budak nu janggotan, ku arinyana ditéwak diasupkeun ka pangbérokan. Laju arinyana ngawut-ngawut dapur batur, majarkeun néangan musuh; padahal arinyana nyiar-nyiar pimusuheun.
Sing waspada! Sabab engké arinyana, bakal nyaram Pajajaran didongéngkeun. Sabab sarieuneun kanyahoan, saenyana arinyana anu jadi gara-gara sagala jadi dangdarat. Buta-buta nu baruta; mingkin hareup mingkin bedegong, ngaleuwihan kebo bulé. Arinyana teu nyaraho, jaman manusa dikawasaan ku sato!
Jayana buta-buta, hanteu pati lila; tapi, bongan kacarida teuing nyangsara ka somah anu pada ngarep-ngarep caringin reuntas di alun-alun. Buta bakal jaradi wadal, wadal pamolahna sorangan. Iraha mangsana? Engké, mun geus témbong budak angon! Ti dinya loba nu ribut, ti dapur laju salembur, ti lembur jadi sanagara! Nu barodo jaradi gélo marantuan nu garelut, dikokolotan ku budak buncireung! Matakna garelut? Marebutkeun warisan. Nu hawek hayang loba; nu boga hak marénta bagianana. Ngan nu aréling caricing. Arinyana mah ngalalajoan. Tapi kabarérang.
Nu garelut laju rareureuh; laju kakara arengeuh; kabéh gé taya nu meunang bagian. Sabab warisan sakabéh béak, béakna ku nu nyarekel gadéan. Buta-buta laju nyarusup, nu garelut jadi kareueung, sarieuneun ditempuhkeun leungitna nagara. Laju naréangan budak angon, nu saungna di birit leuwi nu pantona batu satangtung, nu dihateup ku handeuleum ditihangan ku hanjuang. Naréanganana budak tumbal. sejana dék marénta tumbal. Tapi, budak angon enggeus euweuh, geus narindak babarengan jeung budak anu janggotan; geus mariang pindah ngababakan, parindah ka Lebak Cawéné!
Nu kasampak ngan kari gagak, keur ngelak dina tutunggul. Daréngékeun! Jaman bakal ganti deui. tapi engké, lamun Gunung Gedé anggeus bitu, disusul ku tujuh gunung. Génjlong deui sajajagat. Urang Sunda disarambat; urang Sunda ngahampura. Hadé deui sakabéhanana. Sanagara sahiji deui. Nusa Jaya, jaya deui; sabab ngadeg ratu adil; ratu adil nu sajati.
Tapi ratu saha? Ti mana asalna éta ratu? Engké ogé dia nyaraho. Ayeuna mah, siar ku dia éta budak angon!
Jig geura narindak! Tapi, ulah ngalieuk ka tukang!

WANGSIT PRABU SILIWANGI


PRABU SILIWANGI
(RAGA MULYA)
SURYAKANCANA
Prabu Siliwangi Suryakancana (RAGA MULYA) artinya tubuh yang mulia sehingga tubuhnya bisa dibawanya pergi ngahiang / menuju alam kaHyangan,menghilang meninggalkan kekuasaannya di Pajajaran yang sedang di deru badai oleh serangan-serangan dari islam melalui Kesultanan Banten dan Cirebon, yang tak lain adalah keturunan dari nenek moyang Suryakancana sendiri, yaitu SRI BADHUGA MAHARAJA Sang Raja Pertama Pajajaran yang meneruskan SILIH WANGI dari kakeknya SILIH WANGI pertama putra PRABU WANGI LINGGA BUANA WISESA yang gugur di palagan Bubat ! MAHARAJA PRABU NISKALA WASTU KANCANA. Surya kancana sendiri  adalah putra mahkota Pajajaran, anak dari Prabu NIlakendra/Siliwangi VI yang melarikan diri saat Panembahan Hasanudin menyerang ibukota Pakuan.
Nilakendra sendiri tak diketahui keberadaannya hingga Suryakancana terpaksa memindahkan ibukota ke Palasari, Pandeglang setelah sebelumnya mahkota dan segala perangkat raja dibawa ke Sumedang Larang untuk di serahkan kepada Prabu Geusan Ulun Raja Sumedang Larang sebagai penerus tahata pajajaran yang sah.
Maka dari itu Surya kancana memerintah sisa-sisa rakyat pajajaran yang masih setia tanpa mahkota, Prabu Siliwangi adalah gelar sanjungan bagi raja Kerajaan Sunda Galuh / Pajajaran khususnya. Siliwangi bersal dari kata SILIH dan WANGI. Oleh karna Prabu Lingga Buana Wisesa gugur di palagan bubat, maka dirinya di beri nama sanjungan bergelar PRABU WANGI
Dan raja yang menggantikannya menjadi Silih nya Prabu Wangi maka disebut SILIWANGI, yang artinya  mengganti dan meneruskan Wangi
Putra mahkota saat itu adalah Niskala Wastu Kancana yang kemudian menjadi Prabu Siliwangi Pertama. Dan diteruskan oleh sang cucu SRI JAYADEWATA yang medirikan kerajaan Pajajaran sebagai nama baru dari kerajaan SUNDA GALUH di Pakuan.
Sri Jayadewata menjadi raja pertama Pajajaran dengan gelar SRI BADHUGA MAHARAJA RATU HAJI DI PAKUAN PAJAJARAN, dan menjadi PRABU SILIWANGI terharum namanya di Tatar Sunda.
Dengan menggelegarnya Prabu Siliwangi kedua ini membuat sang anak SURAWISESA / Prabu Siliwangi III, untuk mengabadikan kebesaran sang ayah pada sebuah tulisan diatas batu yang dikenal dengan PRASASTI BATU TULIS. Setelah Surawisesa tak terdengar lagi rakyat mengelu-elukan raja mereka, Prabu siliwangi ke empat dan kelima terkesan ditiadakan oleh rakyatnya karna kepemimpinannya yang kurang baik. 

Hingga sampai lah tampuk kepemimpinan Pajajaran kepada Nilakendra / Prabu Siliwangi ke enam, disitulah Pajajaran mengalami beberapa penyerangan dari Panembahan Hasanudin dalam rangaka menyebarkan Islam di Tatar Sunda. Saat itu Suryakancana adalah putra mahkota Pajajaran satu-satunya, entah bagaimana sang ayah apalagi seorang raja bisa melarikan diri dari serangan itu. Rakyat sengaja ditinggalkan terbunuh dan sang anak dibiarkan dalam ancaman besar karna pasukan Hasanudin sudah pasti akan membunuh sang pewaris tahta bila mereka sampai berhasil menembus benteng istana Pajajaran yang dibuat Sri Badhuga Maharaja di masa pemerintahannya.

Suryakancana diselamatkan para pembesar kerajaan dan kembali ke Istana setelah penyerangan berakhir. Mungkin karna terlalu kuatnya benteng parit yang dibuat Sri Badhuga Maharaja, pasukan panembahan Hasanudin tak sampai bisa menjebol benteng Pajajaran.

Penyerangan berakhir dan Panembahan Hasanudin digantikan Panembahan Yusuf sang Putra. Dimasa pemerintahan Yusuf lah Kesultanan Banten kembali menyerang habis-habisan ibukota Pakuan.
Selama Yusuf menyusun rencana penyerangan, para pembesar Pajajaran sudah mengusulkan Suryakancana untuk memindahkan ibukota ke tempat lain guna bersembunyi sambil mempersiapkan perlawanan dari arah lain yang tidak diketahui Pasukan Yusuf.
Suryakancana yang sedih karna sang ayah tak juga di temukan harus juga menerima kenyataan rakyat makin susah dan kelaparan.
Karna praktis semua kekuatan pajajaran di pesisir pantai sudah lumpuh.
Dia mengerenyutkan dahi tanda hatinya gundah tak tau harus berbuat apa, dia tak mau menjadi raja sebelum mayat ayahnya ditemukan jikalau memang berita kematian ayahnya itu adalah benar. Tak mampu kakinya melangkah keluar istana untuk melihat keadaan diluar, air mata seolah tak memberi pengampunan untuk tidak membanjiri matanya.
Dalam kebingungan akan keutuhan Pajajaran Suryakancana mendapat panggilan batin, seruan panggilan dari sang pendahulu yang mengajak sang keturunan untuk kembali ke tempat yang seharusnya dia berada. Maka Suryakancana bergegas memerintahkan para patih untuk membawa mahkota, jubah raja dan puska kandaga lante ke kerajaan Sumedang Larang. Mungkin Suryakancana berharap Sumedang Larang bisa meneruskan kebesaran Pajajaran untuk terus berdiri di tanah pasundan ini.
Lalu setelah itu berangkatlah Suyakancana beserta para pembesar kerajaan dengan langkah tegap dan jiwa yang ikhlas diiringi para pengikut yang setia pada Pajajaran. Ikut kemana sang raja tanpa mahkota melangkah.

Tanpa tujuan pasti Suryakancana berjalan menuju tempat yang tanpa disadarinya adalah tempat dimana asal mula Pajajaran terbentuk. Ya… Suryakancana menuju tempat berdirinya kerajaan Salakanagara, Kerajaan peretama di jawa barat… Mungkin seperti yang di sebutkan diawal tadi bahwa dimana kita berasal maka disitu kita  akan kembali pada yang memiliki.


Sampailah Suryakancana di Palasari, Pandeglang bekas ibukota Salakanagara yaitu Rajatapura…
Disini Suryakancana berusaha mendirikan ibukota Pajajaran yang baru. Untuk sebisanya rakyat merasa bahwa negaranya masih ada.
Yang sebenarnya Palasari lebih pantas disebut kabuyutan daripada ibukota kerajaan.
Kabar telah berangkatnya pasukan Panembahan Yusuf ke Pakuan telah sampai ke telinga Suryakancana, apa yang akan diperbuatnya ketika mendengar hal tersebut ? tak ada yang tau, termasuk para pembesar kerajaan. Dalam tidurnya Suryakancana bermimpi… dia bertemu dengan para nenek moyangnya raja-raja sunda.
Didalam mimpi itu dia mendapat ajakan baginya untuk datang ke kerajaan baru yang abadi. Disana lah tempat untuk para pengikut setia nya.
Dari situlah timbul kepusannya untuk ngahiang, pergi ke alam lain.
Dengan membawa seluruh Istana Pajajaran dan jejak untuk dikemudian hari tak dapat ditelusuri.
Dia befikir sedalam-dalamnya ia bersembunyi toh pasti akan ketahuan juga oleh lawan. Dan inilah cara tebaik agar rakyat tidak menjadi korban keganasan pasukan panembahan yusuf, yang telah sampai ke gerbang benteng Pajajaran dan membabi buta membantai sispa saja yang ada di Pakuan.

Ditengah teriknya matahari Sang Raja Tanpa Mahkota menarik nafas, dikumpulkannya para pengikut yang ada termasuk para pembesar Pajajaran. Diserukannya panji Pajajaran untuk yang terakhir kali. Berdiri diantara para pengikut setia dan menatap langit. Digenggamnya kujang lambang kesejatian urang sunda.
Dengan lantang menyerukan bahwa: “aku adalah raja terakhir pajajaran, sebab setelah aku tak akan ada lagi raja pajajaran. hari ini adalah hari yang penting untuk pajajaran, sebab disini pajajaran akan hilang dari muka bumi ini untuk selamanya. sebelum musuh menemukan kita dan meminum darah kita !!! mulai hari ini anak cucu kita akan tahu, pajajaran tidak diruntuhkan siapa pun ! tidak terkalahkan siapa pun ! tak perlu mencari jejak kemana pajajaran sebab pajajaran akan menghilang tanpa jejak ! hari ini detik ini sedang berlangsung kehancuran di pakuan. sebelum mereka berhasil memasuki istana pajajaran, karaton sri bima, punta, narayana, madura dan suradipati akan berubah menjadi sarang harimau yang akan menerkam mereka !
maka sebelum itu dengarkanlah pesan terakhir dariku !
pesan untuk kalian rakyat pajajaran, ceritakanlah pada keturunan kalian kelaK.
Mungkin yang dimaksud menghilang lebih kepada membutakan mata yang ingin mencari istana pajajaran,tak terlihat oleh kasat mata.  namun sejatinya istana pajajaran masih berdiri sampai saat ini.
WANGSIT/UGA PRABU SILIWANGI
 “Dengarkan…!!!!
Cerita kita(pajajaran) hanya sampai hari ini
walaupun kalian setia padaku, tapi aku tak bisa membawa kalian dalam masalah ini, mebuat kalian susah, ikut merasakan miskin dan lapar. kalian boleh memilih untuk hidup kedepan nanti, agar beso lusa, kalian hidup senang kaya raya dan bisa mendirikan lagi pajajaran! bukan pajajaran saat ini tapi pajajaran yang baru yang berdiri oleh perjalanan waktu! pilih! aku tidak akan melarang, sebab untuku, tidak pantas jadi raja yang rakyatnya lapar dan miskin.”
“Dengarkan..! yang ingin ikut denganku, cepat memisahkan diri ke selatan!
Yang ingin kembali lagi ke kota yang ditinggalkan, cepat memisahkan diri ke utara!
Yang ingin berbakti kepada raja yang sedang berkuasa, cepat memisahkan diri ke timur!
Yang tidak ingin ikut siapa-siapa, cepat memisahkan diri ke barat! dengarkan!! kalian yang di timur harus tahu :
Kekuasaan akan turut dengan kalian! dan keturunan kalian nanti yang akan memerintah saudara kalian dan orang lain. tapi kalian harus ingat, nanti mereka akan memerintah dengan semena-mena. akan ada pembalasan untuk semua itu. silahkan pergi!
Kalian yang di sebelah barat! carilah oleh kalian ki santang! sebab nanti, keturunan kalian yang akan mengingatkan saudara kalian dan orang lain. Ke saudara sedaerah, ke saudara yang datang sependirian dan semua yang baik hatinya.
Suatu saat nanti, apabila tengah malam,  dari gunung halimun tedengar suara minta tolong, nah itu adalah tandanya. semua keturunan kalian dipanggil oleh yang mau menikah di lebak cawene. Jangan sampai berlebihan, sebab nanti telaga akan banjir! silahkan pergi! ingat! jangan menoleh kebelakang!
Kalian yang di sebelah utara! dengarkan! kota takan pernah kalian datangi, yang kalian temui hanyalah padang yang perlu diolah. keturunan kalian, kebanyakan akan menjadi rakyat biasa. adapun yang menjadi penguasa tetap tidak mempunyai kekuasaan. suatu hari nanti akan kedatangan tamu, banyak tamu dari jauh, tapi tamu yang menyusahkan. Waspadalah!
Semua keturunan kalian akan aku kunjungi, tapi hanya pada waktu tertentu dan saat diperlukan. aku akan datang lagi, menolong yang perlu, membantu yang susah,tapi hanya mereka yang bagus perangainya. Apabila aku datang takan terlihat; apabila aku berbicara takan terdengar. Memang aku akan datang tapi hanya untuk mereka yang baik hatinya, mereka yang mengerti dan satu tujuan, yang mengerti tentang harum sejati juga mempunyai jalan pikiran yang lurus dan bagus tingkah lakunya.ketika aku datang, tidak berupa dan bersuara tapi memberi ciri dengan wewangian. semenjak hari ini, pajajaran hilang dari alam nyata. hilang kotanya, hilang negaranya. Pajajaran tidak akan meninggalkan jejak, selain nama untuk mereka yang berusaha menelusuri. Sebab bukti yang ada akan banyak yang menolak! tapi suatu saat akan ada yang mencoba, supaya yang hilang bisa ditemukan kembali. Bisa saja, hanya menelusurinya harus memakai dasar.Tapi yang menelusurinya banyak yang sok pintar dan sombong. Dan bahkan berlebihan kalau bicara. suatu saat nanti akan banyak yang ditemui, sebagian-sebagian. sebab terlanjur dilarang oleh pemimpin pengganti! ada yang berani menelusuri terus menerus, tidak mengindahkan larangan, mencari smbil melawan, melawan sambil tertawa.
Dalah anak gembala.
Rumahnya dibelakang sungai, pintunya setinggi batu, tertutupi pohon handeuleum dan hanjuang. apa yang dia gembalakan? bukan kerbau bukan domba, bukan pula harimau ataupun banteng. tetapi ranting daun kering dan sisa potongan pohon. Dia terus mencari, mengumpulkan semua yang dia temui. tapi akan menemui banyak sejarah/kejadian, selesai jaman yang satu datang lagi satu jaman yang jadi sejarah/kejadian baru, setiap jaman membuat sejarah. setap waktu akan berulang itu dan itu lagi.
Dengarkan! yang saat ini memusuhi kita, akan berkuasa hanya untuk sementara waktu. tanahnya kering padahal dipinggir sungai
Cibanteun dijadikan kandang kerbau kosong. nah disitulah, sebuah negara akan pecah, pecah oleh kerbau bule, yang digembalakan oleh orang yang tinggi dan memerintah di pusat kota. semenjak itu, raja-raja dibelenggu. kerbau bule memegang kendali, dan keturunan kita hanya jadi orang suruhan. tapi kendali itu tak terasa sebab semuanya serba dipenuhi dan murah serta banyak pilihan. semenjak itu, pekerjaan dikuasai monyet. suatu saat nanti keturunan kita akan ada yang sadar, tapi sadar seperti terbangun dari mimpi. Dari yang hilang dulu semakin banyak yang terbongkar. Tapi banyak yang tertukar sejarahnya, banyak yang dicuri bahkan dijual! keturunan kita banyak yang tidak tahu, bahwa jaman sudah berganti! pada saat itu geger diseluruh negara. pintu dihancurkan oleh para pemimpin, tapi pemimpin yang salah arah! yang memerintah bersembunyi, pusat kota kosong, kerbau bule kabur. Negara pecahan diserbu monyet! keturunan kita enak tertawa, tapi tertawa yang terpotong, sebab ternyata, pasar habis oleh monyet! sawah habis oleh monyet, tempat padi habis oleh monyet, kebun habis oleh monyet, perempuan habis oleh monyet! semuanya diserbu monyet! keturunan kita takut oleh segala yang berbau monyet! semua alat digunakan untuk mengusir monyet. Sebab sudah semakin banyak. yang mengerjakannya masih bangsa sendiri
Banyak yang mati kelaparan. semenjak itu keturunan kita banyak yang berharap bisa bercocok tanam sambil sok tahu membuka lahan. mereka tidak sar bahwa jaman sudah berganti cerita lagi.
Lalu sayup-sayup dari ujung laut utara terdengar gemuruh, burung menetaskan telur. riuh seluruh bumi!
Sentara disini? ramai oleh oleh perang, saling menindas antar sesama. penyakit bermunculan disana-sini. lalu keturunan kita mengamuk. mengamuk tanpa aturan. banyak yang mati tanpa dosa. Jelas-jelas musuh dijadikan teman, yang jelas-jelas teman dijadikan musuh. mendadak banyak pemimpin dengan caranya sendiri. Iang bingung semakin bingung, banyak anak kecil sudah menjadi bapak. Yang mengamuk tambah berkuasa, mengamuk tanpa pandang bulu. yang putih dihancurkan, yang hitam diusir. kepulauan ini semakin kacau. sebab banyak yang mengamuk, tidak beda dengan tawon, hanya karna dirusak sangkarnya, seluruh nusa dihancurkan dan dikejar. Tetapi…  ada yang menghentikan, yang menghentikan adalah orang seberang. lalu berdiri lagi penguasa yang berasal dari orang biasa. tapi memang keturunan penguasa dahulu kala dan ibunya adalah seorang putri pulau dewata. karena jelas keturunan penguasa, penguasa baru susah dianiaya! semenjak itu berganti lagi jaman, ganti jaman ganti cerita! kapan? tidak lama, setelah bulan muncul di siang hari, disusul oleh lewatnya komet yang terang benderang. dibekas negara kita, berdiri lagi sebuah negara.  nEGARA DI DALAM NEGARA DAN

NAMA-NAMA KERAJAAN & RAJA-RAJA SUNDA


Kerajaan –kerajaan di Pasundan    
1.   Kerajaan Salaka Nagara, Ibu Kota di Teluk Lada Pandeglang Banten, Jawa Barat.
2.   Kerajaan Taruma Nagara, Ibu Kota di Bekasi Jawa Barat, dan Sunda Pura di Bogor Jawa Barat.
3.   Kerajaan Sunda Galuh, Ibu Kota di Pakuan Bogor Jawa Barat; di Saung Galah Kuningan Jawa Barat ; di Kawali Ciamis Jawa Barat.
4.   Kerajaan Pajajaran, Ibu kota di Pakuan Bogor Jawa Barat.
5.   Kerajaan Islam Banten, Ibu Kota Banten Jawa Barat.

1. Raja-raja Salakanagara

Déwawarman I (130 – 168 )

Déwawarman II (168 – 195)

Déwawarman III (195 – 238 )

Déwawarman IV (menantu A.3, 238 – 252)

Déwawarman V (menantu A.4, 252 – 276)

Spatikarnawa Warmandéwi (istri A.5, 276 – 289)

Déwawarman VI (289 – 308 )

Déwawarman VII (308 – 340)

Déwawarman VIII (menantu A.7, 340 – 362)

2. Raja-raja Tarumanagara

Jayasingawarman Rajadiraja Guru (menantu A.8, 358 – 382)

Rajaresi Darmayawarman (382 – 395)

Purnawarman (395 – 434)

Wisnuwarman (434 – 455)

Indrawarman (455 – 515)

Candrawarman (515 – 535)– 561

Kertawarman (561 – 628 )

Sudawarman (adik B.8, 628 – 639)

Déwamurtyatma Hariwangsawarman (639 – 640)

Nagajayawarman (menantu B.10. 640 – 666)

Linggawarman (666 – 669)

3. Raja-raja Kendan

Resiguru Manikmaya (menantu B.7, 536 – 568 )

Suraliman Sakti (568 – 597)

Kandiawan Déwaraja (597 – 612)

4. Raja-raja Galuh

Wrétikandayun (612 – 702)

Mandiminyak (702 – 709)

Bratasénawa (709 – 716)

Purbasora (keponakan D.2, 716 – 723)

Sanjaya (putera D.3, 723 – 732)

Tampéran Darmawijaya (732 – 739)

Manarah (Surotama, cicitD.4, 739 – 783)

Manisri (menantu D.7, 783 – 799)

Tariwulan (799 – 806)

Wéléngan (806 – 813)

Linggabumi (813 – 852)

5. Raja-raja Sunda

1. Tarusbawa (menantu B.12, 669 – 723)

2. Harisdarma (cucu menantu E.1 = D5, 723 – 732)

3. Tamperan Barmawijaya ( = D.6) (732- 739)

4. Rakéyan Banga (739 – 766)

5. Rakéyan Medang Prabu Hulukujang (766 – 783)

6. Prabu Gilingwesi (minantu E.5, 783 – 795)

7. Pucukbumi Darméswara (menantu E.6, 795 – 819)

8. Rakéyan Wuwus Prabu Gajah Kulon (819 – 891)

9. Prabu Darmaraksa (adibeuteung E.8 )

10. Windusakti Prabu Déwageng (895 – 913)

11. Rakéyan Kamuning Gading Prabu Pucukwesi (913 – 916)

12. Rakéyan Jayagiri (menantu E.11, 916 – 942)

13. Atmayadarma Hariwangsa (942 – 954)

14. Limbur Kancana (putra E.11, 954 – 964)

15. Munding Ganawirya (964 – 973)

16. Rakéyan Wulung Gadung (973 – 989)

17. Brajawisésa (989 – 1012)

18. Déwa Sanghiyang (1012 – 1019)

19. Sanghiyang Ageng (1019 – 1030)

20. Sri Jauabupati ( Détya Maharaja) (1030 – 1042)

21. Darmaraja (Sang Mokténg Winduraja) (1042 – 1065)

22. Langlangbumi ( Sang Mokténg Kerta) (1065 – 1155)

23. Rakéyan Jayagiri Prabu Ménakluhur (11 55 – 1157)

24. Darmakusuma (Sang Mokténg Winduraja) (1157 – 1175)

25. Darmasiksa Prabu Sanghiyang Wisnu (1175 – 1297)

26. Ragasuci (Sang Mokténg Taman) ( 1297 – 1303)

27. Citraganda (Sang Mokténg Tanjung) (1303 – 1311)

6. Raja-raja Kawali

Linggadéwata (Sang Mokténg Kikis) (1311 – 1333)

Linggawisésa (menantu F.1, 1333 – 1340)

Ragamulya (kakek buyut) (1340 – 1350)

Linggabuana (Sang Mokténg Bubat) (1350 – 1357)

Bunisora Suradipati (adik F.4) (1357 – 1371)

Niskala Wastukancana (Sang Mokténg Nusalarang) (1371 – 1475)

Ningratkancana (Déwa Niskala) (1475 – 1482)

7. Raja-raja Pakuan Pajajaran

Susuktunggal (putra F.6, 1382 – 1482)

Sri Baduga Maharaja (1482 -1521)

Surawisésa (Ratu Sangiang) (1521 – 1535)

Ratu Déwatabuana (1535 – 1543)

Ratu Sakti (1543 – 1551)

Nilakéndra (Tohaan di Majaya) (1551 – 1567)

Prabu Seda alias Ragamulya Suryakancana Prabu SILIWANGI yang terakhir yang berkuasa di Pajajaran. (1567 – 1579)